Sprawozdanie z wizyty szkoleniowej w ramach projektu Resilience - europejski program profilaktyki zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży.

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele trzech państw partnerskich:

Polska - ROM-E Metis

Polska - AHE

Rumunia

Litwa

Wtorek, 16 kwietnia 2018 r.

Spotkanie rozpoczęła Carmen Florescu, dyrektor Centrul Judetean de Resurse si Asistenta Educational (CJRAE) w Braszowie, która przywitała uczestników wizyty i przedstawiła szczegółowy program. Kolejnym punktem była prezentacja zespołów partnerskich. Dotyczyła ona zmian, jakie zaszły w życiu zawodowym i osobistym uczestników od spotkania w Wilnie, a także oczekiwań związanych ze spotkaniem w Braszowie.

Partnerzy w formie graficznej przedstawili emocje, jakie towarzyszyły im podczas realizacji projektu. Wszyscy zwrócili uwagę na rozwój swoich kompetencji w trakcie wykonywania zadań. Zaprezentowali również efekty projektu oraz ich wpływ na zmianę myślenia o profilaktyce zachowań ryzykownych.

Podsumowaniem prezentacji była projekcja filmu zrealizowanego w szkołach w Braszowie.

W drugiej części spotkania głos zabrała Adriana Samson - koordynator regionalna Krajowej Agencji Antynarkotykowej, która przedstawiła system interwencji wobec uczniów sięgających po środki psychoaktywne.

Trzecia część spotkania była poświęcona systemowi wsparcia dzieci i młodzieży ze spektrum autyzmu. Metody i formy pracy zaprezentowała pani Borlean.

Ostatnią część spotkania wypełniła prezentacja Janosa Szekeresa na temat pomocy społecznej udzielanej dzieciom i młodzieży wypadającej przedwcześnie z systemu oświaty.

Podsumowaniem dnia była uroczysta wspólna kolacja, podczas której uczestnicy mieli okazję do wymiany doświadczeń i dzielenia się wiedzą oraz refleksjami.

 

Środa, 17 kwietnia 2018 r.

Dzień rozpoczęliśmy od wizyty w SCUT - ośrodku dziennego pobytu dla osób chorych na schizofrenię. Działalność ośrodka zaprezentowała pani Busuioc.

Po powrocie do CJRAE uczestniczyliśmy w warsztatach prowadzonych przez Lucię Leahu i Adrianę Dragu - trenerki edukacji seksualnej. Warsztaty były bardzo interesujące i dostarczyły uczestnikom ciekawych pomysłów metodycznych i merytorycznych.

W kolejnej części Carmen Clinci przedstawiła działalność Centrum Edukacji Włączającej dla dzieci z różnymi niepełnosprawnościami.

 

Czwartek, 18 kwietnia 2018 r.

Czwartek rozpoczęliśmy spotkaniem z przedstawicielami policji w Braszowie. Pracę wydziału ds. prewencji przedstawiła inspektor Adriana Boboia.

W kolejnej części Tatiana Burcel zaprezentowała działalność Fundacji AGAPEDIA. Organizacja ta zajmuje się poprawą jakości życia dzieci i rodzin w regionie Braszowa. Głównym celem działalności jest wspieranie rodzin w trudnej sytuacji życiowej, ze szczególnym uwzględnianiem adopcji dziecka oraz problemów z tym związanych.

Po obiedzie zwiedziliśmy wystawę w muzeum w Braszowie. Ekspozycja jest poświęcona miastom noszącym w latach pięćdziesiątych nazwy związane ze Stalinem. Wystawa stanowi podsumowanie projektu, w którym uczestniczyli uczniowie Gimnazjum nr 27 w Braszowie.

Następnie udaliśmy się siedziby Fundacji Diaconia. Organizacja ta prowadzi wszechstronną działalność terapeutyczną. Mieliśmy możliwość uczestniczenia w warsztatach terapii zajęciowej.

 

Piątek, 19 kwietnia 2018 r.

Dzień rozpoczęliśmy w Gimnazjum nr 27 w Braszowie, gdzie odbyło się uroczyste podsumowanie projektu Braszów - miasto Stalina. Uczniowie biorący udział w projekcie otrzymali podziękowania od dyrektora szkoły.

Następnie udaliśmy się do Liceum w Branie, gdzie zaprezentowano nam profile uczenia.

Po wizycie w szkole zwiedziliśmy zamek Drakuli.

 

Sobota, 20 kwietnia 2018 r.

Sobota to przede wszystkim czas zwiedzania. Dzięki doskonale przygotowanej przewodniczce zdobyliśmy wiele ciekawych informacji o kompleksie pałacowym Sinaia, jego historii i współczesności, bliższej i dalszej okolicy. Obejrzeliśmy również klasztor Caraiman.

Dzień zakończyła kolacja pożegnalna, podczas której otrzymaliśmy certyfikaty potwierdzające nasz udział w wizycie. Była to również okazja do podsumowań, wyciągania wniosków i projektowania dalszych działań.

Program wizyty szkoleniowej umożliwił nam poznanie wielu aspektów działalności profilaktycznej w Rumunii. Szerokie spektrum projektów i praktycznych rozwiązań stanowi doskonały materiał do refleksji oraz inspirację do kolejnych przedsięwzięć.

Sprawozdanie z wizyty szkoleniowej w ramach projektu Resilience - europejski program profilaktyki zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży.

 

Wtorek, 26 września 2017 r.

Spotkanie rozpoczęła Roma Vida Pivoriene, dyrektor wileńskiej poradni psychologiczno-pedagogicznej, która przywitała uczestników wizyty i przedstawiła szczegółowy program. Kolejnym punktem była prezentacja zespołów partnerskich. Dotyczyła ona zmian, jakie zaszły w życiu zawodowym i osobistym uczestników od spotkania w Katowicach, a także oczekiwań związanych ze spotkaniem w Wilnie.

Partnerzy z Polski - zarówno z Katowic, jak i z Łodzi - wskazali na różnorodność wyzwań związanych ze zmianami w systemie edukacji w Polsce. Nakładają one na placówki doskonalenia nauczycieli nowe zadania w obszarze realizacji podstawy programowej oraz przygotowania nauczycieli do pracy w zmieniającym się środowisku oświatowym.

Uczestniczki z Rumunii zwróciły uwagę na nowe podejście do wychowania i profilaktyki, którego głównym celem jest przygotowanie uczniów do życia w zmieniającym się świecie.

Gospodynie spotkania, czyli pracownice wileńskiej poradni psychologiczno-pedagogicznej podkreśliły realizację zadań profilaktycznych i interwencyjnych.

W drugiej części spotkania głos zabrała Vilma Voišniené, która przedstawiła system pomocy psychologiczno-pedagogicznej na Litwie. Szczególną uwagę zwróciła przy tym na zadania pedagoga szkolnego.

Po prezentacji grupy uczestników z Polski i Rumunii przedstawiły systemy pomocy psychologiczno-pedagogicznej w swoich krajach, zwracając uwagę na ich mocne i słabe strony.

Trzecia część spotkania była poświęcona systemowi wsparcia nastolatków zagrożonych przestępczością. Działalność w tym obszarze zaprezentowała Asta Balkuté, dyrektor Generalnego Wydziału Edukacji Miasta Wilno i przewodnicząca komisji ds. opieki nad dziećmi w Wilnie. Główna część wystąpienia była poświęcona realizacji projektów, które zwiększają efektywność działań profilaktycznych i interwencyjnych w tym obszarze.

Ostatnią część dzisiejszego spotkania stanowiły warsztaty, podczas których poszczególne grupy wypracowały - w oparciu o narodowe systemy pomocy psychologiczno-pedagogicznej - rozwiązania dotyczące studium przypadku przedstawionego przez pracownice wileńskiej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Podsumowaniem dnia była uroczysta wspólna kolacja, podczas której uczestnicy mieli okazję do bliższego poznania się oraz wymiany doświadczeń i dzielenia się wiedzą oraz refleksjami.

 

Środa, 27 września 2017 r.

Pierwszą część spotkania rozpoczęło ćwiczenie: "WOW, NOW, HOW", którego celem było zwrócenie uwagi na skuteczność podejmowanych działań profilaktycznych.

Następnie Leokadija Kutkaustiené, dyrektor Centrum Pomocy Rodzinie w Wilnie, przedstawiła wyzwania i możliwości pracy socjalnej a dyrektor krajowa Liudovika Pakalkaité zaprezentowała system wsparcia dzieci w sytuacji kryzysu w rodzinie. Szczególną uwagę zwróciła przy tym na system Wioski SOS na Litwie.

W drugiej części Marius Strička, dyrektor Wydziału Profilaktyki Samobójstw w Krajowym Centrum Zdrowia Psychicznego, przedstawił założenia polityki zapobiegania samobójstwom na Litwie. Szczególną uwagę zwrócił na programy LIVING WORKS (4-godzinne szkolenie nt. sygnałów poprzedzających samobójstwo) oraz ASIST (16-godzinne szkolenie nt. profilaktyki samobójstw). Przygotowani uprzednio przez kanadyjskich specjalistów trenerzy szkolą różne grupy zawodowe pod kątem dostrzegania sygnałów zagrożenia suicydalnego i umiejętnego reagowania w takich sytuacjach. Adresatem tych szkoleń są osoby pracujące w bliskim kontakcie z drugim człowiekiem - policjanci, lekarze, pielęgniarki i nauczyciele. Naszą uwagę przykuły również interesujące rozwiązania systemowe, dzięki którym udało się zmniejszyć liczbę zachowań samobójczych na Litwie.

Trzecia część szkolenia była poświęcona zadaniom policji w obszarze profilaktyki. Przedstawiła je starsza inspektor Wydziału Prewencji Komendy Głównej Policji w Wilnie.

Następnie Nerija Guogé, pedagog społeczny w poradni psychologiczno-pedagogicznej w Winie, przedstawiła zadania pedagoga społecznego w poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Ostatnia część spotkania to warsztaty, podczas których uczestnicy zaprezentowali czynniki ryzyka i czynniki chroniące w oparciu o model parasola.

Kulturalnym zwieńczeniem dnia był udział w koncercie w kościele św. Katarzyny w Wilnie.

 

Czwartek, 28 września 2017 r.

Po dwóch dniach stacjonarnych spotkań szkoleniowych uczestnicy wizyty mieli okazję zapoznać się z działaniami profilaktycznymi i interwencyjnymi w praktyce.

Cennym doświadczeniem było odwiedzenie Dziecięcego Ośrodka Resocjalizacji w Veliučionys. Jest to placówka przeznaczona dla chłopców w wieku 16 - 18 lat, którzy przebywają tu na podstawie orzeczenia sądu. Różnorodne programy profilaktyczne i strategie resocjalizacyjne a także edukacja umożliwiają młodym ludziom powrót do społeczeństwa. Na uwagę zasługuje rola pracowników socjalnych, którzy równolegle pracują z rodzinami chłopców, co zwiększa ich szanse na resocjalizację.

Kolejnym etapem uczenia się w praktyce było spotkanie z pedagogiem socjalnym w Gimnazjum Pilaités. Jest to duża szkoła położona w centrum osiedla bloków mieszkalnych. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna opiera się na pracy zespołu złożonego z pedagoga socjalnego, pracownika socjalnego psychologa, pedagoga ds. specjalnych potrzeb edukacyjnych. Dzięki ich współpracy w szkole zmniejszyła się liczba niewłaściwych zachowań uczniów. Ciekawym pomysłem na rozwijanie kompetencji społecznych młodzieży jest realizacja programu "starszy brat - starsza siostra" wobec dzieci z sąsiedniej szkoły podstawowej. Takie rozwiązanie sprzyja budowaniu przyjaznych relacji w społeczności osiedlowej.

Dzisiejszy objazd po placówkach zakończyła wizyta w ośrodku pomocy dzieciom - ofiarom przemocy seksualnej "Užovėja". Doskonale wyposażona placówka, wysoko wykwalifikowana kadra zapewnia wszechstronne wsparcie dla najmłodszych ofiar brutalnych przestępstw.

Mimo estetyki wnętrz i pięknego otoczenia trudno w tym miejscu zachować spokój i zimną krew...

 

Piątek, 29 września 2017 r.

Pobyt w Kownie rozpoczęliśmy od zwiedzania klasztoru w Pažaislys.

Następnie udaliśmy się do ośrodka dla dzieci z zaburzeniami zachowania. To nowa, doskonale wyposażona placówka, w której dzieci przebywają w ciągu tygodnia, ucząc się i biorąc udział w zajęciach terapeutycznych. Weekendy, święta i wakacje spędzają w domach rodzinnych. Na uwagę zasługują świetne warunki mieszkaniowe - małe kilkupokojowe domki z pełnym zapleczem kuchennym i sanitarnym stwarzają młodym ludziom możliwości przebywania w środowisku motywującym do poprawy zachowania.

Kolejnym etapem była wizyta w ośrodku opieki społecznej "Pastogė" ("Pod dachem"). To placówka, której głównym zadaniem jest praca w obszarze opieki zastępczej i przygotowania do adopcji. Wysoko wykwalifikowana kadra pracuje na rzecz pomocy dzieciom i ich rodzinom, zarówno adopcyjnym jak i zastępczym oraz biologicznym. Nadrzędnym celem działalności ośrodka jest dobro dziecka.

Zakończeniem dnia było zwiedzanie Kowna i jego zabytków.

 

Sobota, 30 września 2017 r.

Sobota to przede wszystkim czas zwiedzania. Dzięki doskonale przygotowanej przewodniczce zdobyliśmy wiele ciekawych informacji o Wilnie, jego historii i współczesności, bliższej i dalszej okolicy oraz o Litwie i jej związkach z innymi krajami. Obejrzeliśmy kościół św. św. Piotra i Pawła w Wilnie i średniowieczny zamek w Trokach, gdzie zapoznaliśmy się z grupą etniczną Karaimów.

Dzień zakończyła kolacja pożegnalna, podczas której otrzymaliśmy certyfikaty potwierdzające nasz udział w wizycie. Była to również okazja do podsumowań, wyciągania wniosków i projektowania dalszych działań.

Program wizyty szkoleniowej umożliwił nam poznanie wielu aspektów działalności profilaktycznej na Litwie. Szerokie spektrum projektów i praktycznych rozwiązań stanowi doskonały materiał do refleksji oraz inspirację do kolejnych przedsięwzięć.

W styczniu, w ramach Programu Erasmus+, rozpoczęliśmy realizację projektu: Resilience - europejski program profilaktyczny w kontekście zachowań ryzykownych młodzieży jako przeciwdziałanie przedwczesnemu wypadaniu uczniów z systemu edukacji.

Akcja: Partnerstwa strategiczne dla edukacji szkolnej.

 

W Regionalnym Ośrodku Metodyczno-Edukacyjnym Metis gościliśmy i wymienialiśmy się doświadczeniami z 25 przedstawicielami z:

• Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi - liderem projektu.
• Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Wilnie na Litwie.
• CJRAE (Centrul Judetean de Resurse si Asistenta Educationala) z Braszowa w Rumunii.

W pierwszym dniu spotkania partnerzy projektu dokonali prezentacji ośrodków skąd przyjechali oraz każdy uczestnik, podczas sesji integracyjnej, przedstawili się i powiedział czym się zajmuje w pracy zawodowej. Przedstawiciele Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej z Łodzi - liderzy projektu zaprezentowali założenia i cele Resilince.

Po południu tworzyliśmy mapy zachowań ryzykownych w Polsce, Rumunii i na Litwie. Każda z grup pracowała nad zagrożeniami z danego kraju. Czynniki ryzyka zostały wpisane najpierw na mapę państwa, a potem na flipcharty w formie Piramidy Niepokoju. Delia z Rumunii, Lucyna i Roma z Litwy mówiły o najważniejszych problemach z jakimi borykają się nauczyciele: z antydyskryminacją i samobójstwami wśród młodzieży. Polscy nauczycieli mówili o zagrożeniach związanych z używaniem środków psychoaktywnych i zagrożeniami płynącymi z cyberprzestrzeni. Liderzy grup wskazali również inne zachowania ryzykowne, które są podejmowane w mniejszym lub większym nasileniu przez młodych ludzi, m.in. wagary, izolowanie się od rówieśników, ryzykowne zachowania seksualne, spadek aktywności, brak celu, brak motywacji. Co powoduje częste wypadanie z systemu edukacji.

Następnie członkowie grup mieli za zadanie zastanowić się co skutecznie chroni dzieci i młodzież przed zachowaniami ryzykownymi, które zostały omówione wcześniej.

Czynniki chroniące zostały wypisane na kolorowe karteczki (każdy czynnik oddzielnie) i wpisane w PIRAMIDĘ NADZIEI. Po wykonaniu zadania każda grupa prezentowała efekty pracy. Moderatorzy zachęcali do wspólnej dyskusji na temat jak wykorzystać czynniki chroniące do projektowania działań wychowawczych i profilaktycznych.

Drugiego dnia - w środę - uczestnicy spotkania wzięli udział w warsztatach Dojrzewanie, czyli o tym jak zmieniają się dekoracje i rekwizyty, a dylematy pozostają takie same, które dotyczyły perspektywy widzenia świata przez nastolatków i dorosłych według podanych kategorii: czas, doświadczenie, ryzyko, odpowiedzialność, etyka, samoocena. Warsztaty poprowadzili nauczyciele-konsultanci ROM-E Metis - Krystyna Szczęsna-Witkowska, Beata Łęcka i Tomasz Wojtasik.

Po obiedzie zostały zaprezentowane zostały programy profilaktyczne jako narzędzie zapobiegania zachowaniom ryzykownym. Prof. Jacek Kurzępa opowiedział o początkach i narodzinach Falochronu w województwie dolnośląskim, a Magdalena Wieczorek - zaprezentowała doświadczenia śląskie w jego realizacji. Zaprezentowała również, na przykładzie Falochronu, metodykę budowania programu profilaktycznego.

W sesji wtorkowej przez cały dzień towarzyszyli nam przedstawiciele Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach - mł. ins. Krzysztof Kazek, komisarz Paweł Warchoł i nadkomisarz Tomasz Ciepał, którzy dzieli się swoim doświadczeniem i wiedzą w obszarze zachowań ryzykownych. Paweł Warchoł zaprezentował program profilaktyczny Wkraczasz w dorosłość. Wybieraj dotyczący przeciwdziałania od środków psychoaktywnych, który realizuje w szkołach w województwie śląskim. Krzysztof Kazek jako pełnomocnik Komendanta Policji ds. praw człowieka, omówił zagadnienie związane z profilaktyką zachowań ryzykownych/zagrożeń cywilizacyjnych w kontekście praw człowieka.

Czwartek był pierwszym "podróżniczym" dniem w czasie wizyty naszych gości zza granicy. Rano udaliśmy się do Zespołu Szkół Integracyjnych nr 1 w Katowicach, na osiedlu Tysiąclecia. W czasie tej wizyty uczestnicy dowiedzieli się na czym polega specyfika szkół integracyjnych, jakie dzieci się w niej uczą, z jakimi dysfunkcjami i jak wygląda proces integracji z uczniami bez deficytów. Goście zostali zapoznani z programami profilaktycznymi, jakie szkoła wciela w życie, m.in. z Golden Five i Falochronem, programami dotyczącymi bezpieczeństwa i promocji zdrowia. Zobaczyli też niezwykle wzruszający film dokumentalny będący dziełem uczniów zaangażowanych w projekt Tego nie można zapomnieć, którego bohaterką była więźniarka obozu koncentracyjnego. Podczas zwiedzania szkoły gości szczególnie zainteresowało funkcjonowanie uczniów z deficytami i to jak radzą sobie w małej liczebnie klasie. Ciekawiła ich też obecność nauczyciela wspomagającego i zakres jego obowiązków oraz współpraca z nauczycielem prowadzącym. Uczestnicy obdarowani wykonanymi przez uczniów małymi upominkami i po poczęstunku udali się do Gliwic, do Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii, dokąd trafiają chłopcy, którzy wypadli z systemu edukacji. Gości bardzo zainteresował system organizacyjny ośrodka, to w jaki sposób chłopcy nadrabiają zaległości, z jakich rodzin są pochodzą i jak wygląda współpraca z rodzicami. Fakt, że chłopcy mogą, ale nie muszą mieszkać w internacie, był dla nich równie ciekawy jak to, że do szkoły w ośrodku mogą uczęszczać dzieci nie korzystające z internatu a jedynie dochodzące do szkoły i na zajęcia socjoterapeutyczne. Goście obejrzeli spektakl, którzy przygotowali chłopcy i gorąco oklaskiwali wykonawców. W tym ośrodku dało się odczuć obopólne zainteresowanie. Chłopcy byli niezwykle ciekawi gości z zagranicy, tak jak oni ich. Myśleli, że skoro są z tak daleka (Rumunia) muszą być inni, a tu okazało się, że Panie przypominają ich własne mamy i nauczycielki. Wychowawcy podkreślali ten aspekt wizyty w ich ośrodku jako działanie antydyskryminacyjne, bo dla chłopców ktoś z zewnątrz niekoniecznie kojarzy się z kimś przyjaznym i przekonanie się, że ów Obcy jest miły i sympatyczny jest dla nich wartościową nauką.

Z Gliwic wyruszyliśmy do Radzionkowa, do Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego, którego uczące się w klasie gastronomicznej wychowanki podjęły nas pysznym obiadem. Dla gości zaskakujący był fakt istnienia takiego ośrodka jak ten. Na Litwie i w Rumunii nie ma bowiem ośrodka, który byłby czymś pośrednim pomiędzy normalną szkołą, a poprawczakiem. Tymczasem tutaj dziewczyny mają nie tylko szansę poprawić stopnie, ale też zdobyć zawód i zyskać poczucie bezpieczeństwa, czasem pierwszy raz w ich życiu... Zaskakujące było dla nich to, że dziewczętom, które mogą wracać do rodzinnego domu w większości proszą o przedłużenie pobytu w ośrodku do uzyskania pełnoletności. Goście trafili akurat na zajęcia w grupach, gdzie zobaczyli zdjęcia autorstwa dziewczyn, wysłuchali energetycznego koncertu na bębnach, zobaczyli bibliotekę, gdzie skupiły się czytelniczki oraz pokoje w jakich mieszkają dziewczyny, które od początku do końca zostały przez nie udekorowane i zaaranżowane. Z ciekawością odwiedziliśmy też mieszkanie usamodzielniające, wolnostojący budynek, w którym kilka dziewcząt mieszka bez dozoru wychowawcy. Samodzielne mieszkanie ma nauczyć je odpowiedzialności i zaradności, a ponieważ "symuluje" ich własne mieszkanie, muszą nauczyć się zrobić w nim wszystko to, co w "normalnym" domu: zakupy, sprzątanie, pranie i gotowanie.

Piąty dzień wizyty rozpoczęliśmy warsztatami z antydyskryminacji Anatomia uprzedzeń. Wybrane aspekty historii Trzeciej Rzeszy i współczesne symbole nienawiści przeprowadzonymi w miejscu niezwykłym, bo w Centrum Żydowskim w Oświęcimiu. Dyskryminacja nie była tematem przypadkowym, nasi goście z Rumunii sygnalizowali, że to główny problem, jaki występuje w szkołach rumuńskich. Po trzygodzinnych zajęciach, a więc przygotowani mentalnie ruszyliśmy w stronę obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Nasi goście odwiedzili muzeum i złożyli kwiaty pod ścianą śmierci. Mglisty, szary, smutny dzień sprzyjał refleksji... a nasi goście byli pod wrażeniem tego miejsca.

Ostatni dzień wizyty został nam na podsumowania, rozmowy, refleksję, podsumowanie wspólnych już doświadczeń oraz informacje zwrotne.

Zreferowały Magdalena Wieczorek i Beata Cielecka